Roslin PARDOOlmert`li Kadima, Bibi`li Likud ve Peretz`li İşçi Partisi`nin çekişeceğinin öngörüldüğü İsrail seçimlerine, yalnızca iki hafta kalmasına rağmen yapılan kamuoyu araştırmalarına göre halkın %20`si hala kendi geleceğini yönlendirecek olan 28 Mart seçimlerinde hangi partiye oy vereceği konusunda kararsız...
Yusuf BESALEL
Bat-Mitzva: Günümüzde geleceğin büyüklerini yetiştirenlerin kadınlar olduğu ve Yahudi genç kızların dini eğitim almalarının gerekliliği kabul edilmiştir. 19. Yüzyılda Fransa ve İtalya’da yapılan Bat-Mitzva törenleriyle, Yahudi kız çocuklarının dini doğum günleri kutlanırdı. Kızlar, teknik olarak 12 yaşında yetişkin sayılırlar.
"Bat-Mitzva", "emirlerin kızı" anlamındadır. 12 yaşını bir gün aşmış ve bu sıfatı taşıyan bir Yahudi kızın bu vesile ile belirli bir dinsel ritüel icra etmesi gerektiğine dair belirli bir dinsel yaptırım bulunmamaktadır. Yanudi dinine göre bu kız kendi kararları için sorumludur. Bar-Mitsva’ya benzer bir tören, 19. Yüzyılda, Altona’da Yeni Ortodoksluk akımının başhahamı Jacob Ettilinger tarafından lanse edilmiş ve bu uygulama başka ülkelere de sirayet etmiştir… Örneğin Yasef Hayim Ben Eliya al-Haham adındaki Bağdatlı Sefaradi bir haham, Bat-Mitzva vesilesiyle bir yemek verilmesini ve Bat-Mitzva kızının yeni bir elbise giyerek, Şeeheyanu berahasını söylemesi gerektiğini belirtmiştir.
ABD’deki Ortodoks olmayan Yahudi cemaatlerinde 12 yaşındaki bir kız, Bat-Mitzva’sını bir Cuma akşamı veya Şabat sabahı sinagogda kutlar. Bu kutlamada kız, Tora’dan bir parça okuyabilir, bir nutuk da söyleyebilir. Ortodokslar’da bu etkinlikler daha sınırlıdır. Genç kızın bir nutuk söylemesine izin verilir. Ultra-Ortodoks ve birçok Doğulu Yahudi cemaati Bat-Mitzva kutlamalarına karşıdır. Bazı Alaha (Yahudi dini hukukuku) yetkilileri ise bu tutumu onaylamamaktadırlar. Çünkü Bat-Mitzva etkinlikleri Tora bilincini güçlendirmektedir.
ABD dışındaki Ortodoks Yahudi cemaatlerinde ise kızlar sinagog etkinliklerine katılmazlar. Bat-Mitzva’nın babası Tora okumaya çağrılır ve "Baruh Şepetarani" berahasını okur; kızı da Şeeheyanu duasını söyler. Rabi, kıza törende hitap edebilir. Bu tören ve ziyafet, Şabat sabahı veya bir hafta günü sinagogda veya evde cereyan edebilir. Doğulu Sefaradlar ve Ortodoks İsrailliler, bu yöntemi izlerler.
İngiliz Milletler Topluluğu (Common Wealth) Yahudileri, genç kızın Yahudi tarihi ve gelenekleri ile ilgili bir sınavdan geçmesini şart koşarlar. İsrail’de dindar olmayan aileler, dini olmayan bir 12. yaş töreni düzenlerler. Conservative ve Reform sinagoglarında ise Bat-Mitzvalar şabat dualarına aktif olarak katılırlar. Ayrıca ABD’de Bat-Mitzva törenini yapmamış bazı kadınlar, bunu yetişkin yaşlarında yapabilmektedir. Türkiye’de Bat-Mitzva töreni toplu bir nitelik taşır. Aynı yıl doğumlu kızlar kısa bir konuşma yaparlar. Bir Şabat sabahı yapılan törenden sonra geleneksel bir yemek verilir…
Kaynakça: "Yahudilik
Ansiklopedisi", Cilt I, II, III
Yusuf Besalel
